Bệnh đậu gà (Fowlpox) là tình trạng bệnh truyền nhiễm phổ biến ở gà, đặc biệt trong giai đoạn 25 – 50 ngày tuổi. Nguyên nhân chính do virus gây ra, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của đàn, với các triệu chứng điển hình như nốt đậu trên da và tổn thương niêm mạc hô hấp. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp điều trị sẽ giúp người chăn nuôi kiểm soát và phòng bệnh hiệu quả, cùng GA179 tìm hiểu.
Giới thiệu đôi nét tình trạng đậu gà thường gặp
Để hiểu thêm về căn bệnh này, cùng điểm qua thông tin giới thiệu và nguyên nhân gây bệnh sau đây:
Tìm hiểu bệnh đậu gà là gì?
Bệnh còn có tên gọi khác là Fowlpox là tình trạng truyền nhiễm do virus Fowlpox gây ra, xuất hiện trong giai đoạn từ 25 đến 50 ngày. Đặc điểm thường gặp là sự hình thành các nốt đậu trên vùng da không có lông, như mào, tích, xung quanh mắt và miệng.
Ngoài ra, virus còn gây tổn thương nghiêm trọng đến biểu mô hô hấp, ảnh hưởng đến miệng, hầu, họng và thực quản. Trong trường hợp tiến triển nặng, chúng có thể bị mù mắt, tiêu chảy, viêm phổi, suy giảm sức khỏe, kém phát triển và tăng nguy cơ tử vong. Tỷ lệ mắc trong đàn có thể dao động từ 10% đến 95%, với tỷ lệ chết khoảng 2-3% nếu không được điều trị kịp thời.
Những nguyên nhân chính dẫn đến bệnh đậu gà
Virus Fowlpox có khả năng tồn tại lâu trong môi trường tự nhiên, đặc biệt là trên vảy đậu khô, dụng cụ chăn nuôi và chất độn chuồng. Bệnh lây lan chủ yếu qua các vết trầy xước trên da do chiến kê cắn mổ nhau hoặc qua đường hô hấp khi virus phát tán trong không khí qua lông, da và vảy bong tróc.
Ngoài ra, côn trùng hút máu như muỗi, mòng, rận cũng đóng vai trò quan trọng trong việc lây truyền bệnh từ gà nhiễm bệnh sang những con khỏe mạnh. Do đó, kiểm soát côn trùng và vệ sinh chuồng trại rất quan trọng để ngăn chặn sự lây lan. Nếu không có biện pháp kiểm soát dịch và vệ sinh chuồng trại đúng cách, tình trạng có thể lây lan nhanh chóng trong đàn, gây ra thiệt hại lớn cho người chăn nuôi.
Những triệu chứng thường gặp ở bệnh đậu gà
Hiện nay, có nhiều triệu chứng thường gặp của những chú gà mắc bệnh, phổ biến phải kể đến như sau:
Thể ngoài da
Thể ngoài da bệnh đậu gà thường ảnh hưởng đến những vùng da không có lông trên cơ thể, chẳng hạn như mào, mép, vùng da quanh mắt, chân và hậu môn. Triệu chứng ban đầu là sự xuất hiện của các nốt sần nhỏ màu trắng, sau đó phát triển thành mụn nước màu vàng xám, sần sùi.
Khi chúng vỡ ra, sẽ đóng vảy và để lại sẹo màu nâu hồng, trường hợp bị nhiễm trùng, quá trình viêm và hoại tử nghiêm trọng. Đặc biệt, nếu tổn thương xảy ra ở mắt, chiến kê có thể bị viêm kết mạc, dẫn đến việc không thể mở mắt. Nếu tổn thương ở miệng, sẽ gặp khó khăn trong việc ăn uống, dẫn đến giảm trọng lượng.
Thể niêm mạc (thể màng giả)
Bệnh đậu gà thường gặp ở gà con khoảng 3-4 tuần tuổi, gây ra các triệu chứng như khó thở, ủ rũ, bỏ ăn, sốt,… Cùng với sự xuất hiện của màng giả tại niêm mạc đường hô hấp và tiêu hóa, bao gồm hầu họng, vòm miệng và khí quản.
Khi bóc lớp màng giả này, có thể thấy hiện tượng xuất huyết hoặc lớp niêm mạc đỏ tươi, nếu màng giả dày ở mũi và mắt, có thể tạo thành khối mủ trong xoang mắt, xoang mũi, dẫn đến khó thở, mù mắt và còi cọc. Bệnh trở nên trầm trọng hơn nếu có sự xâm nhập của vi khuẩn kế phát, làm tăng nguy cơ tử vong.
Thể hỗn hợp của bệnh đậu gà
Thể hỗn hợp thường gặp ở gà con, là sự kết hợp của cả hai thể bệnh trên, chiến kê có thể xuất hiện các tổn thương ngoài da cùng với tổn thương niêm mạc. Làm cho bệnh tiến triển nhanh chóng, đặc biệt khi điều kiện vệ sinh và chăm sóc kém. Khi có sự xuất hiện của bệnh kế phát, nguy cơ tử vong sẽ tăng cao do sức đề kháng suy giảm và tình trạng viêm nhiễm trở nên nghiêm trọng hơn.
Tổng hợp cách điều trị bệnh đậu gà hiệu quả
Hiện nay, bệnh vẫn chưa có thuốc đặc trị, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể áp dụng các biện pháp điều trị triệu chứng và ngăn ngừa bội nhiễm. Đối với những mụn đậu xuất hiện trên da, cần bóc vảy nhẹ nhàng, sau đó dùng bông gòn thấm nước muối sinh lý loãng để vệ sinh sạch sẽ vùng da bị tổn thương.
Sử dụng các loại thuốc sát trùng nhẹ như Xanhmethylen 2% hoặc cồn Iod 1 – 2% để bôi lên vết thương, thực hiện đều đặn 1 – 2 lần mỗi ngày/3 – 4 ngày. Trong trường hợp gà mắc thể niêm mạc, cần chú ý làm sạch các màng giả xuất hiện trong miệng, sau đó bôi sát trùng nhẹ để ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng.
Sử dụng kháng sinh cũng rất cần thiết, có thể pha kháng sinh như AMOX AC 50%, MEBI-AMPICOLI, FLOPHENICOL 5% vào nước uống hoặc trộn vào thức ăn, cho uống hoặc ăn 2 lần mỗi ngày, liên tục trong 3-5 ngày.
Xem thêm: Bệnh Gà Rù – Nguyên Nhân Chính Gây Bệnh Và Cách Điều Trị
Kết luận
Bệnh đậu gà gây thiệt hại nếu không được kiểm soát kịp thời, người chăn nuôi có thể hạn chế rủi ro bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp bảo vệ đàn gà, đảm bảo sức khỏe và duy trì hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi.
